1988-ci ilin ilk günlərində Ermənistan Azərbaycana qarşı açıq–aşkar ərazi iddiasına başladı. SSRİ-nin rəhbəri M.Qorbaçovun buna biganə münasibətini görən ermənilər planlı şəkildə, Ermənistan hökumətinin tapşırığı və göstəriş ilə Ermənistanda yaşayan 250-300 mindən çox azərbaycanlını öz ata-baba yurdlarından kütləvi surətdə qovdular.

Ermənilər azərbaycanlıları təkcə deportasiya etmir, həm də onları cismən öldürür, diri-diri  yandırırdılar.  Tarixdə görünməmiş bu vandalizmə  M.Qorbaçov və onun ətrafı  heç bir reaksiya vermirdilər. Ermənilər bununla da kifayətlənmədilər. 1988-ci ilin fevralın əvvəllərində Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində ixtişaşlar törətdilər. Onlar Azərbaycanın tarixi torpağı olan Dağlıq Qarabağı Azərbaycandan qoparıb Ermənistana  birləşdirməsi haqqında məsələ  qaldırdılar. O  vaxtlar  nə Moskva,  nə də  ki, Azərbaycanın o vaxtkı  rəhbərliyi  baş verən hadisələr barədə heç  bir qəti tədbirlər görmək istəmirdilər.

Belə olduğu halda, Azərbaycan  xalqı  ayağa  qalxdı. Respublikanın hər yerindən insanlar axın-axın Bakıya  gəlir, Azadlıq meydanına toplaşır, ermənilərin və Sovet  hökumətinin   belə münasibətinə qarşı mitinqlər  keçirir, öz etirazlarını bildirirdilər.

1988-ci ilin noyabrın 17-də Bakının  əsas meydanı sayılan Azadlıq meydanında Sovet dövlətinin xalqımıza qarşı apardığı antiazərbaycan siyasətinə etiraz əlaməti olaraq Azərbaycan  ictimaiyyətinin  sonu  bilinməyən mitinqi başlandı. O vaxt bütün xalq bir yumruq kimi birləşmişdi. Bu əsl xalq hərəkatı, milli azadlıq hərəkatı idi. Dekabrın əvvəllərində sovet qoşunları tərəfindən ümumxalq mitinqi dağıdıldı. Buna baxmayaraq, Azərbaycan xalqının öz azadlıq səsini ucaldaraq, imperiyaya  qarşı  hamılıqla  ayağa qalxması onun dirçəlişi yolunda dönüş nöqtəsi oldu.  Xalq uzun illər arzusunda olduğu müstəqilliyinə qovuşdu. Öz haqqı, azadlığı və torpaqlarına sahib çıxmaq istəyən xalqımız bu müqəddəs ideallar  naminə  birlik və  bərabərliyini bir daha bütün dünyaya  nümayiş  etdirdi.

Azərbaycanda bu hadisələr milli  azadlıq hərəkatı kimi qiymətləndirilir və Vətənimizin  istiqlaliyyət qazanmasında əsas amil sayılır. 1992-ci ildən etibarən  17 Noyabr - Milli Dirçəliş Günü kimi qeyd olunur.